Het afgelopen jaar is tweeledig geweest voor de Amsterdamse haven. De energietransitie heeft zich sneller ontwikkeld dan verwacht en de jaarcijfers van 2020 zijn door corona beïnvloed. Door de halvering van de kolenoverslag en een lagere overslag van en vraag naar andere fossiele producten is de energietransitie in een stroomversnelling gekomen. Het resultaat van Havenbedrijf Amsterdam NV is in 2020 uitgekomen op € 51,7 miljoen*. De opbrengsten namen af met 6,5 procent ten opzichte van 2019 naar €158,4 miljoen. De grootste afname betreft de zeehavengelden, die met € 7,3 miljoen naar € 54,3 miljoen zijn gedaald.
Haven vitale functie
Koen Overtoom, CEO Port of Amsterdam: “Corona heeft de energietransitie versneld, maar heeft het jaar ook getekend. We moesten onze werkwijze radicaal omgooien en zagen toe hoe de zee- en riviercruise stil kwamen te liggen. Toch voelen we ook trots omdat we hebben gezien dat de haven in het moeilijke jaar 2020 is blijven doordraaien. Het is duidelijker dan ooit geworden welke vitale functie de haven heeft voor stad en regio. Het uiteindelijke verlies is beperkt gebleven doordat de contractopbrengsten op niveau zijn gebleven. Nog altijd werken we keihard om zo goed mogelijk uit de crisis te komen en de kansen die het geeft op energietransitie aan te grijpen. Afgaande op de toewijding en solidariteit die de havenbedrijven aan de dag leggen, gaan wij ervan uit dat we hier sterker uitkomen.”
Omzetdaling
De omzet is lager uitgevallen en ook het bedrijfsresultaat is lager dan vorig jaar. De daling van de omzet is voornamelijk te wijten aan de lagere overslag van olieproducten en het wegvallen van de zee- en riviercruise. Ook een stelselwijziging rondom de voorziening voor bodemsanering heeft impact gehad op de resultaten en het vermogen. De huur- erfpachtcontracten en terreinuitgiftes hebben daarentegen een stijging laten zien van drie procent. Mede dankzij deze ontwikkelingen en een effectief beleid op de kostenbeheersing is het effect van de lagere omzet op het resultaat beperkt gebleven.
Energietransitie
Doordat de haven van Amsterdam heeft aangegeven te stoppen met kolenoverslag na 2030 zien we in 2020 al eerder dan verwacht de overslag halveren. Ook zien we steeds meer partijen die de krachten bundelen om alternatieven te ontwikkelen voor productie van duurzame fossiele brandstoffen in de Amsterdamse haven. Een voorbeeld daarvan is het in 2020 opgestarte onderzoek waarin we samen met onder andere Schiphol en SkyNRG de mogelijkheden onderzoeken om synthetische kerosine te produceren en te transporteren naar de luchthaven.
Energiehaven
Daarnaast ondertekende Port of Amsterdam in april 2020 een convenant om het baggerdepot in de voormalige Averijhaven nabij IJmuiden te ontwikkelen tot Energiehaven. Samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, provincie Noord-Holland, gemeente Velsen, Tata Steel en Zeehaven IJmuiden wordt het gebied ontwikkeld tot een modern en duurzaam haventerrein. Dit terrein krijgt onder meer een belangrijke rol bij de bouw en het onderhoud van toekomstige windparken op de Noordzee. Ook is er met partners in het Noordzeekanaalgebied gewerkt aan een verduurzamingsplan voor de regio en aan een betere onderlinge afstemming richting het Rijk en Europa.
Investeringen
De investeringen zijn in 2020 achtergebleven bij de verwachtingen. We hebben in nieuwe en onderhoud van infrastructuur, vervanging van aanmeervoorzieningen, aankoop van grond en gebouwen en bedrijfsvoering geïnvesteerd. Door externe factoren zoals de coronacrisis en de restricties op stikstof en PFAS, hebben aanbesteding- en vergunningstrajecten meer tijd gekost dan verwacht.
Voortouw nemen
Port of Amsterdam heeft in 2020 een nieuw strategisch plan ontwikkeld voor de komende 4 jaar. Als Europese zeehaven nemen we het voortouw in de energietransitie en de realisatie van de circulaire economie in de stad en de regio. We gaan ons inspannen om klanten, ladingen en activiteiten duurzamer te laten groeien. Verder maken we het scheepvaartproces vlotter, veiliger, transparanter en ontwikkelen we een energie- en grondstoffeninfrastructuur om de verduurzaming van de industrie te versnellen. Onze ambities sluiten aan op de havenvisie die de gemeente Amsterdam in november 2020 publiceerde. Daarin staat dat de Amsterdamse haven vijf belangrijke publieke taken vervult, onder meer als nautisch distributiepunt, vestigingsplaats voor industrie en aanjager van de energietransitie. Gemeente, Port of Amsterdam en de havenbedrijven werken met elkaar samen om de haven, de stad en de regio klimaatneutraal en circulair te krijgen.
* Door een wijziging per 1 januari 2020 in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving worden de voorzieningen voor bodemschade op een andere wijze gewaardeerd. Als deze waarderingswijziging op 2019 wordt toegepast is het nettoresultaat over 2019 € 4,9 miljoen lager, wat ten behoeve van de vergelijkbaarheid met de 2020 cijfers is aangepast.